Գիտություն
Կա մի բան, որ աշխարհի զանազան ծայրերից կարող է միավորել հայերին հոգով, մտքով և արյունով, այն է՝ ԱԶԳԱՅԻՆ ՍԵՐԸ:
Րաֆֆի
Մարսի Ֆոբոս արբանյակը
Մարսի բնական արբանյակներ են հանդիսանում Ֆոբոսը և Դեյմոսը։ Ֆոբոսը հայտնաբերվել է Ասաֆ Հոլլի կողմից 1877 թվականի օգոստոսի 18-ին և անվանվել է հին հունական աստված Ֆոբոսի անունով։ Ֆոբոսը պատերազմի աստված Արեսի որդիներից էր։ Հունարենից թարգմանաբար նշանակում է “վախ”։ Ֆոբոսը և Դեյմոսը ունեն անկանոն ձև և չափազանց …
Հայոց լեռները – Պարույր Սևակ
Ասում են, թե մի ժամանակ, Ինչքա՜ն առաջ` ի՞նչ իմանաք, Եղբայրներ են եղել հսկա մեր լեռները: Զարթնել են շուտ, Ելել ոտի, Նա՛խ կապել են իրենց գոտին, Լվացել են պաղ ամպերում Իրենց երեսն …
Դառնացած ժողովուրդ – Հովհաննես Թումանյան
Մտածմունքներ կան, որ սաստիկ ծանր են, բայց դուք դատապարտված եք մտածելու, չեք կարող փախչել նրանցից։ Նրանք է՛ն ծանր հիվանդությունների նման են, երբ դուք գիտեք, որ ձեր մարմնի մեջ կրում եք քաղցկեղի խոցը, բարակացավի բացիլները կամ ժանտախտի թույնը։ Չեք կարող անց …
Գալակտիկաները աստղային քաղաքներ են
Գալակտիկաները աստղային քաղաքներ են, աստղային օազիսներ։ Ինչպես անապատում՝ ամայություն է, դատարկություն, այդպիսի դատարկություն է գալակտիկաների միջև ընկած տարածության մեջ։ Գալակտիկաները աստղատներ են, որտեղ բնակվում են անթիվ-անհամար աստղեր։ Աստղերը նման են իրար, մեկը՝ մեծ, մյուսը՝ փոքր, բայց բոլորն էլ գնդաձև, …
Գիտությունը Հին Միջագետքում
Միջագետքի ժողովուրդները հասան որոշակի նվաճումների աշխարաճանաչողության ասպարեզում: Հատկապես նշանակալից էին բաբելոնացիների ձեռքբերումներն մաթեմատիկայի բնագավառում: Այն ծագեց դաշտերը չափելու, ջրանցքներ կառուցելու և կենցաղային այլ անհրաժեշտություններից դրդված: Դեռ ամենավաղ ժամանակներից բաբելոնացիներն կառուցում էին բազմահարկ (սովորաբար յոթհարկանի) աշտարակ-զիկկուռատներ: Նրանց ամենավերին հարկերից գիտնականերն …
Ելտըզի մահափորձը
Ելտըզի մահափորձը մեր պատմության համեմատաբար անհայտ իրադարձություններից է։ Այն տեղի է ունեցել 1905թ․ հուլիսի 21-ին Ելտըզի պալատի մոտ գտնվող Սուլթանիե մզկիթի բակում։ Մահափորձը ուղղված էր սուլթան Աբդուլ Համիդի II-ի դեմ, ում կազմակերպած է 1894-96 թթ․ համիդյան կոտորածներին զոհ գնացին ավելի …
Բժշկությունը Հին Եգիպտոսում
Բժշկությունը Հին Եգիպտոսի մշակույթի կարևոր մասն էր կազմում: Մարդու մարմնի կառուցվածքի մասին առաջին պատկերացումները եգիպտացիները ստացել են զմռսումներ կատարելու արդյունքում, որն ապացույց էր նաև այն բանի, որ քիմիայի ոլորտը չափազանց զարգացած էր Հին Եգիպտոսում: Գիտնականներն անգամ վարկած են առաջ քաշում, …
Հայոց Կոմմագենեի վերջին տիտղոսակիր արքան
Հայոց Կոմմագենեի վերջին արքայազն, տիտղոսակիր արքա, հռոմեական սենատոր և կոնսուլ, Աթենքի արքոնտ Փիլոպապպոսի (65 – 116թթ․) հուշարձանը գտնվում է Հունաստանի մայրաքաղաք Աթենքում: Փիլոպապպոսը Կոմմագենեի վերջին արքա Անտիոքոս Դ Կոմմագենացու թոռն է, Գայոս Հուլիոս Արքելայոս Անտիոքոս Եպիփանեսի (Gaius Julius Archelaus Antiochus …
Այս էլ հայերի կանանց, տղաների ու մանուկների համար
Մ.թ.ա. 184 թվական, Հայաստան: Ալանական թագավորության բանակը, դաշնակցած վրացիների և կովկասյան լեռնականների հետ, անակնկալ ներխուժեց Մեծ Հայքի թագավորության տարածք ու, հսկայական ավար և գերիներ ձեռք գցելով, հետ քաշվեց: Այդ ժամանակ սկսեցին գործել առաջին այդ հարվածը բաց թողած Մեծ Հայքի թագավորության …
Սրբազան Տրընդեզը
Տրնդէզը Հայկական «Հայկեան» սրբազան ուսմունքի համաձայն, չորս սատար կամ օժանդակ տոներից մեկն է, որը խորհրդանշում է բնության չորս տարրերից մեկին՝ կրակին: Մեր նախնիների իմաստության համաձայն, տրնդեզի կրակով մենք ձմռանն օժանդակում ենք անցում կատարել դեպի գարուն, այսինքն՝ հայկական Ամանոր-Զատիկ, որն Արեգ …
Քուրմ Միհրանի դասը
Մի օր Քուրմ Միհրանին(Մանավազյան 3-րդ դարի վերջ) շատ են ասում, որ խոսի ուսմունքային խորացված թեմաների մասին: Վերջապես նա օր է որոշում, որ բոլոր պահանջողները հավաքվեն լսելու: Երբ հավաքը լինում է, Բարեպաշտ Քուրմը ուշանում է մոտ մեկ ժամ, ոմանք վիրավորված հեռանում …
Կանաչ դաշտը․ Հրանտ Մաթևոսյան
Քուռակը խրտնեց ու վազեց դեպի մայրը, բայց շատ էր վախեցել, մորը չէր տեսնում, ուրիշ կողմ էր փախչում: Մայրն ուզեց գնալ դեպի քուռակը, բայց վզի պարանը խանգարեց: Եվ մայրը քուռակին խրխինջով կանչեց իր մոտ: Քուռակը մեկ ամսվա քուռակ էր, միամսյա նրա …
Անդրանիկը հա՛մ քաջ է, հա՛մ խելացի
Աղբյուր Սերոբի մահից հետո, ֆիդայիները որոշում են հայդուկապետ նշանակել Գևորգ Չաուշին, սակայն վերջինս վրաժարվում է ՝ իր փոխարեն առաջարկելով Անդրանիկի թեկնածությունը․ իսկ Սեբաստացի Մուրադն իր ելույթում ասում է․ Անդրանի՛կն է այդ առաջնորդը. և եթե անգամ նա մեռած լինի, իր …
Վարդաս Փոկաս Ավագ․ հայ զորավար, պատրիք և կեսար
Վարդաս Փոկաս Ավագ (նաև՝ Վարդ, հուն. Βάρδας Φωκᾶς; մոտ 878 – մոտ 968), հայ զորավար Բյուզանդական կայսրությունում, պատրիկ, կեսար (963-968)։ Վարդասը բյուզանդական զորավար Նիկեփորոս Փոկաս Ավագի որդին, Լևոն Փոկաս Ավագի եղբայրը, Բյուզանդիայի Նիկեփորոս Բ Փոկաս (963-969) կայսեր, կյուրոպաղատ Լևոնի և …
Իրանի տիեզերական ձեռքբերումները
Արբանյակի նախագծումը սկսվել է դեռևս պատերազմի տարիներին, սակայն «Մեսբահ» անունը կրող Իրանի առաջին արբանյակի կառուցումը սկսվեց 1997թ. արտասահմանյան մասնագետների աջակցությամբ և շահագործման հանձնվեց 2006թ: Սինա-1 անվանված իրանական երկրորդ արբանյակի կառուցմանը կրկին մասնակցեցին արտասահմանցի գիտնականներ: Այս արբանյակը տիեզերք արձակվեց ռուսական ռազմաբազայից …
Արգիշտիխինիլի
Արգիշտիխինիլի․ռազմավարական և վարչատնտեսական խոշոր կենտրոն հանդիսացած այս քաղաքը հետազոտողների ուշադրությունը գրավել է դռևս 1869թ-ին, երբ հայտնաբերվեց Արգիշտի Ա-ի արձանագրությունը։ Քաղաքի կարևորությունն էր փաստում Խորխորյան տարեգրությունը, ուր ասվում է, թե Ասորեստանի և Մանայի դեմ տարած հաղթանակից հետո, Արգիշտի Ա-ն իր …
Արեգակը մեր կյանքի աղբյուրն է
Տիեզերքում շատ կան արևներ, սակայն դրանցից մեկը մեզ կյանք, լույս և ջերմություն է տալիս. Երկրագնդին ամենամոտ աստղը Արեգակն է։ Գտնվում է 149,6 մլն կմ հեռավորության վրա, այստեղից էլ աստղագիտության մեջ մտել է 《մեկ աստղային միավոր》 տիեզերքում հեռավորության չափման միավորը(1ա.մ.=149,6մլն կմ)։ …
Ձմեռը կես էր եղել, գիշերը՝ նույնպես
Ձմեռը կես էր եղել, գիշերը՝ նույնպես: Մայր մեղուն վեր թռավ, ծխացող լամպի լույսն ավելացրեց, իջեցրեց քիվից դեպի ներս ցցված՝ մեխից տարուբերվող չորացած երիցուկի գլխիկը: Տաք թեյի առաջին ումպի հետ փոքրիկ ձագուկը բացեց սառած աչուկները: Մայր մեղվի դեմքին ժպիտ երևաց: Դեռևս …
Զորանամակ
Զորանամակը Մեծ Հայքի ռազմական ուժերի քանակի և դասակարգման մասին պետական վավերագիր կամ ուրույն հրովարտակ է։ Մեզ է հասել կարևորագույն մի պատմական փաստաթուղթ՝ Զորանամակը, որը հստակ նկարագրում ու թվում է Հին Հայաստանի զորքը, դրա թվակազմը և կազմակերպչական առանձնահատկությունները։ Այս փաստաթուղթն իրենից ներկայացնում էր …
Ցեղակրոնության օր. Հիքսոս Արթուր
Հունվարի 14-ը հռչակված է որպես Ցեղակրոնության օր. Շնորհավորում եմ իրենց Ցեղակրոն գիտակցող համայն ՀԱՅերին, իսկ մնացյալին հղում եմ Նժդեհի այս խոսքերը` «Եթե ցայսօր մեր ժողովուրդը հարվածներ է միայն ստանում և ողբերգորեն՝ անկարող է հակահարվածել – դրա պատճառն այն է, որ …