Միջագետքի ժողովուրդները հասան որոշակի նվաճումների աշխարաճանաչողության ասպարեզում: Հատկապես նշանակալից էին բաբելոնացիների ձեռքբերումներն մաթեմատիկայի բնագավառում: Այն ծագեց դաշտերը չափելու, ջրանցքներ կառուցելու և կենցաղային այլ անհրաժեշտություններից դրդված: Դեռ ամենավաղ ժամանակներից բաբելոնացիներն կառուցում էին բազմահարկ (սովորաբար յոթհարկանի) աշտարակ-զիկկուռատներ:   Նրանց ամենավերին հարկերից գիտնականերն

Ելտըզի մահափորձը մեր պատմության համեմատաբար անհայտ իրադարձություններից է։ Այն տեղի է ունեցել 1905թ․ հուլիսի 21-ին Ելտըզի պալատի մոտ գտնվող Սուլթանիե մզկիթի բակում։ Մահափորձը ուղղված էր սուլթան Աբդուլ Համիդի II-ի դեմ, ում կազմակերպած  է 1894-96 թթ․ համիդյան կոտորածներին զոհ գնացին ավելի

Բժշկությունը Հին Եգիպտոսի մշակույթի կարևոր մասն էր կազմում: Մարդու մարմնի կառուցվածքի մասին առաջին պատկերացումները եգիպտացիները ստացել են զմռսումներ կատարելու արդյունքում, որն ապացույց էր նաև այն բանի, որ քիմիայի ոլորտը չափազանց զարգացած էր Հին Եգիպտոսում: Գիտնականներն անգամ վարկած են առաջ քաշում,

Հայոց Կոմմագենեի վերջին արքայազն, տիտղոսակիր արքա, հռոմեական սենատոր և կոնսուլ, Աթենքի արքոնտ Փիլոպապպոսի (65 – 116թթ․) հուշարձանը գտնվում է Հունաստանի մայրաքաղաք Աթենքում: Փիլոպապպոսը Կոմմագենեի վերջին արքա Անտիոքոս Դ Կոմմագենացու թոռն է, Գայոս Հուլիոս Արքելայոս Անտիոքոս Եպիփանեսի (Gaius Julius Archelaus Antiochus

Մ.թ.ա. 184 թվական, Հայաստան: Ալանական թագավորության բանակը, դաշնակցած վրացիների և կովկասյան լեռնականների հետ, անակնկալ ներխուժեց Մեծ Հայքի թագավորության տարածք ու, հսկայական ավար և գերիներ ձեռք գցելով, հետ քաշվեց: Այդ ժամանակ սկսեցին գործել առաջին այդ հարվածը բաց թողած Մեծ Հայքի թագավորության

Մի օր Քուրմ Միհրանին(Մանավազյան 3-րդ դարի վերջ) շատ են ասում, որ խոսի ուսմունքային խորացված թեմաների մասին: Վերջապես նա օր է որոշում, որ բոլոր պահանջողները հավաքվեն լսելու: Երբ հավաքը լինում է, Բարեպաշտ Քուրմը ուշանում է մոտ մեկ ժամ, ոմանք վիրավորված հեռանում

Աղբյուր Սերոբի մահից հետո, ֆիդայիները որոշում են հայդուկապետ նշանակել Գևորգ Չաուշին, սակայն վերջինս վրաժարվում է ՝  իր փոխարեն առաջարկելով Անդրանիկի թեկնածությունը․ իսկ Սեբաստացի Մուրադն իր ելույթում ասում է․   Անդրանի՛կն է այդ առաջնորդը. և եթե անգամ նա մեռած լինի, իր

Վարդաս Փոկաս Ավագ (նաև՝ Վարդ, հուն. Βάρδας Φωκᾶς; մոտ 878 – մոտ 968), հայ զորավար Բյուզանդական կայսրությունում, պատրիկ, կեսար (963-968)։ Վարդասը բյուզանդական զորավար Նիկեփորոս Փոկաս Ավագի որդին, Լևոն Փոկաս Ավագի եղբայրը, Բյուզանդիայի Նիկեփորոս Բ Փոկաս (963-969) կայսեր, կյուրոպաղատ Լևոնի և

Արգիշտիխինիլի․ռազմավարական և վարչատնտեսական խոշոր կենտրոն հանդիսացած այս քաղաքը հետազոտողների ուշադրությունը գրավել է դռևս 1869թ-ին, երբ հայտնաբերվեց Արգիշտի Ա-ի արձանագրությունը։   Քաղաքի կարևորությունն էր փաստում Խորխորյան տարեգրությունը, ուր ասվում է, թե Ասորեստանի և Մանայի դեմ տարած հաղթանակից հետո, Արգիշտի Ա-ն իր

Զորանամակը Մեծ Հայքի ռազմական ուժերի քանակի և դասակարգման մասին պետական վավերագիր կամ ուրույն հրովարտակ է։ Մեզ է հասել կարևորագույն մի պատմական փաստաթուղթ՝ Զորանամակը, որը հստակ նկարագրում ու թվում է Հին Հայաստանի զորքը, դրա թվակազմը և կազմակերպչական առանձնահատկությունները։ Այս փաստաթուղթն իրենից ներկայացնում էր

Հունվարի 14-ը հռչակված է որպես Ցեղակրոնության օր. Շնորհավորում եմ իրենց Ցեղակրոն գիտակցող համայն ՀԱՅերին, իսկ մնացյալին հղում եմ Նժդեհի այս խոսքերը` «Եթե ցայսօր մեր ժողովուրդը հարվածներ է միայն ստանում և ողբերգորեն՝ անկարող է հակահարվածել – դրա պատճառն այն է, որ

Երբ ներցեղային բարոյական չկա, ազգի յուրաքանչյուր անդամը մյուսի համար դառնում է հալածիչ, ոսոխ, իսկ ինքը` ազգային ամբողջությունը, անդամալուծվում է: Հավաքականության զգացումի խաթարումը ինքնին բավական է, որ մի ազգ մեռնի, թեկուզ դա չունենա արտաքին թշնամիներ: Հայկ Ասատրյան Հայկ Ասատրյան Հայ հասարակական-քաղաքական

    Օձաբերդը գտնվում է Գեղարքունիքի մարզի Ծովինար և Արծվանիստ գյուղերի միջև՝ Սևանա լճի հարավային ափին։ Այստեղ 1934 թվականին ստուգողական պեղումներ է կատարել հայտնի հնագետ Բորիս Պիատրովսկին, այնուհետև, միայն 2014 թվականին հնագիտական պեղումները կրկին վերսկսվեցին։   Թոնդրակ.am-ի զրուցակիցը Օձաբերդի հնագիտական

Վանի հզոր տիրակալների` արշավանքներից առաջ կազմակերպած մարզական մրցույթները հաճախ վերածվում էին համազգային տոնախմբությունների: Նաիրի երկրի արքաները կարգադրել են քարագիր արձանագրություններով «անմահացնել» դրանցում գրանցված բացառիկ նվաճումները: Մենուա արքայի ձիու ցատկի մասին իրավամբ համարվում է համաշխարհային ռեկորդի գրանցում: «Խալդյան զորությամբ Մենուա Իշպուինորդին

Արագածոտնի մարզում` Արագածի փեշերին փռված Աղձք գյուղում է գտնվում հայոց Արքաների դամբարանը: Աղձքի պատմությունը քննելիս հասնում ենք մինչև ք.ա. 15-րդ դար` Հայասա թագավորություն:   Խեթական սեպագիր արձանագրություններում ք.ա. 15-13-րդ դարերի իրադարձությունների կապակցությամբ հիշատակվում է Հայասա երկիրը` Հայկական լեռնաշխարհի արևմտյան շրջանում:

«Այս նամակը գրում եմ ձեզ եւ պահում իմ անձնական իրերիս մէջ, եթէ պատահի որ ես նուիրուեմ ( զոհուեմ ) ազգիս պայքարի ճանապարհին, եւ այլեւս դուք չկարողանաք ինձ տեսնել, թող որ այս երկտողս մնայ ձեզ մոտ, որպէս յիշատակ ինձանից, որ ես

Էջեր Հայ ռազմարվեստի պատմությունից   《Ոչ մի տեղ առանց Սյունիքի և Արցախի։ Առանց աշխարհագրական Հայաստանի այդ հզոր ողնաշարի մեր ամբողջական հայրենիքը գոյություն ունենալ չի կարող》։ Գարեգին Նժդեհ 1918-1921 թվականներին Զանգեզուրում մղված գոյամարտը, որը կոչվում է նաև Լեռնահայաստանի հերոսամարտ, հայոց պատմության

Երևանի տարածքը երկիր մոլորակի վրա առաջիններից է, որ մուտք է գործել քաղաքակրթության և վաղ պետականության շրջան։ Այն կոչվում է վաղբրոնզեդարյան հնագիտական ժամանակաշրջան, որը տևել է մ.թ.ա. IV հազարամյակի կեսերից, մինչև մ.թ.ա. III հազարամյակի կեսերը։ Այդ մշակույթի գլխավոր կենտրոններից է Երևանյան

«Եւ եկին ժողովեցան ի յԵրևան և մարտեան ընդ բերդին և ոչ կարացին առնուլ»։-Սեբեոս   Երևանի բերդն առաջին անգամ հիշատակում է 7-րդ դարի հայ պատմիչ Սեբեոսը։ Նա իր «Պատմութիւն» աշխատությունում գրում է, որ Երևանի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում արաբներին չի հաջողվել

«Հայությունը չգիտի իր պատմությունը, ինչպես և չգիտի օգտվել իր պատմությունից, ահա’ իր դժբախտությունը: Նա ծանոթ չէ իր հերոսական անցյալին, իր հիասքանչ դյուցազնականին, և դրա համար էլ նա հավատում է ամեն ինչի, միայն ոչ իր սեփական բազկի ուժին. դրա համար էլ