Գարեգին Նժդեհի մոր՝ Տիրուհի Գյուլնազարի Գյուլնազարյանի աճյունն ամփոփված է Դիլիջանի հին գերեզմանատանը «Թոնդրակ» արշավական ակումբի նախաձեռնությամբ կազմակերպվել էր ուխտագնացություն Դիլիջան՝ Հայոց պետական և ռազմական գործիչ, քաղաքագետ, իմաստասեր Գարեգին Նժդեհի մոր՝ Տիրուհի Գյուլնազարի Գյուլնազարյանի (Տեր֊Հարությունյան) շիրիմին։ Դիլիջանի հին գերեզմանատանը ամփոփված Տիրուհի …
Պատմություն
Աշխատիր առյուծի հետքեր թողնել ցեղիդ պատմության մեջ, և բնա'վ մի' մտածիր այն մասին, թե մի օր աղվեսը կարող է իր ապականությունը փռել թողածդ հետքերի վրա:
Գարեգին Նժդեհ
Հայոց Կոմմագենեի վերջին արքայազն, տիտղոսակիր արքա, հռոմեական սենատոր և կոնսուլ, Աթենքի արքոնտ Փիլոպապպոսի (65 – 116թթ․) հուշարձանը գտնվում է Հունաստանի մայրաքաղաք Աթենքում: Փիլոպապպոսը Կոմմագենեի վերջին արքա Անտիոքոս Դ Կոմմագենացու թոռն է, Գայոս Հուլիոս Արքելայոս Անտիոքոս Եպիփանեսի (Gaius Julius Archelaus Antiochus …
Մ.թ.ա. 184 թվական, Հայաստան: Ալանական թագավորության բանակը, դաշնակցած վրացիների և կովկասյան լեռնականների հետ, անակնկալ ներխուժեց Մեծ Հայքի թագավորության տարածք ու, հսկայական ավար և գերիներ ձեռք գցելով, հետ քաշվեց: Այդ ժամանակ սկսեցին գործել առաջին այդ հարվածը բաց թողած Մեծ Հայքի թագավորության …
Մի օր Քուրմ Միհրանին(Մանավազյան 3-րդ դարի վերջ) շատ են ասում, որ խոսի ուսմունքային խորացված թեմաների մասին: Վերջապես նա օր է որոշում, որ բոլոր պահանջողները հավաքվեն լսելու: Երբ հավաքը լինում է, Բարեպաշտ Քուրմը ուշանում է մոտ մեկ ժամ, ոմանք վիրավորված հեռանում …
Աղբյուր Սերոբի մահից հետո, ֆիդայիները որոշում են հայդուկապետ նշանակել Գևորգ Չաուշին, սակայն վերջինս վրաժարվում է ՝ իր փոխարեն առաջարկելով Անդրանիկի թեկնածությունը․ իսկ Սեբաստացի Մուրադն իր ելույթում ասում է․ Անդրանի՛կն է այդ առաջնորդը. և եթե անգամ նա մեռած լինի, իր …
Վարդաս Փոկաս Ավագ (նաև՝ Վարդ, հուն. Βάρδας Φωκᾶς; մոտ 878 – մոտ 968), հայ զորավար Բյուզանդական կայսրությունում, պատրիկ, կեսար (963-968)։ Վարդասը բյուզանդական զորավար Նիկեփորոս Փոկաս Ավագի որդին, Լևոն Փոկաս Ավագի եղբայրը, Բյուզանդիայի Նիկեփորոս Բ Փոկաս (963-969) կայսեր, կյուրոպաղատ Լևոնի և …
Զորանամակը Մեծ Հայքի ռազմական ուժերի քանակի և դասակարգման մասին պետական վավերագիր կամ ուրույն հրովարտակ է։ Մեզ է հասել կարևորագույն մի պատմական փաստաթուղթ՝ Զորանամակը, որը հստակ նկարագրում ու թվում է Հին Հայաստանի զորքը, դրա թվակազմը և կազմակերպչական առանձնահատկությունները։ Այս փաստաթուղթն իրենից ներկայացնում էր …
Հունվարի 14-ը հռչակված է որպես Ցեղակրոնության օր. Շնորհավորում եմ իրենց Ցեղակրոն գիտակցող համայն ՀԱՅերին, իսկ մնացյալին հղում եմ Նժդեհի այս խոսքերը` «Եթե ցայսօր մեր ժողովուրդը հարվածներ է միայն ստանում և ողբերգորեն՝ անկարող է հակահարվածել – դրա պատճառն այն է, որ …
Երբ ներցեղային բարոյական չկա, ազգի յուրաքանչյուր անդամը մյուսի համար դառնում է հալածիչ, ոսոխ, իսկ ինքը` ազգային ամբողջությունը, անդամալուծվում է: Հավաքականության զգացումի խաթարումը ինքնին բավական է, որ մի ազգ մեռնի, թեկուզ դա չունենա արտաքին թշնամիներ: Հայկ Ասատրյան Հայկ Ասատրյան Հայ հասարակական-քաղաքական …
Աղձք. Հայոց համազգային սրբավայրը. Արագածոտնի մարզում`Արագածի փեշերին փռված Աղձք գյուղում է գտնվում հայոց Արքաների դամբարանը: Աղձքի պատմությունը քննելիս հասնում ենք մինչև ք.ա. 15-րդ դար`Հայասա թագավորություն: Խեթական սեպագիր արձանագրություններում ք.ա. 15-13-րդ դարերի իրադարձությունների կապակցությամբ հիշատակվում է Հայասա երկիրը`Հայկական լեռնաշխարհի արևմտյան շրջանում: …
«Այս նամակը գրում եմ ձեզ եւ պահում իմ անձնական իրերիս մէջ, եթէ պատահի որ ես նուիրուեմ ( զոհուեմ ) ազգիս պայքարի ճանապարհին, եւ այլեւս դուք չկարողանաք ինձ տեսնել, թող որ այս երկտողս մնայ ձեզ մոտ, որպէս յիշատակ ինձանից, որ ես …
Էջեր Հայ ռազմարվեստի պատմությունից 《Ոչ մի տեղ առանց Սյունիքի և Արցախի։ Առանց աշխարհագրական Հայաստանի այդ հզոր ողնաշարի մեր ամբողջական հայրենիքը գոյություն ունենալ չի կարող》։ Գարեգին Նժդեհ 1918-1921 թվականներին Զանգեզուրում մղված գոյամարտը, որը կոչվում է նաև Լեռնահայաստանի հերոսամարտ, հայոց պատմության …
Համաշխարհային ջրհեղեղի մասին ամենավաղ գրի առնված ավանդազրույցը համարվում է շումերականը, որտեղ որպես մարդկության փրկության վայր հիշատակվում է մինչև օրս հայտնի հայոց ամենավաղ պետական կազմավորումը՝ Արատտան, որը Արարատ անվան նախաձևն է։ Ստորև ներկայացնում ենք այդ ավանդազրույցից մի հատված. «Ժողովուրդն Արատտայի, որ …
1918թ. մայիսին, Նժդեհի գլխավորությամբ իրականցվող Ղարաքիլիսայի եռօրյա մարտերում հայությունը հաստատեց իր հարատևելու կամքը։ Ղարաքիլիսայի մարտերում իր հսկայական ավանդը ունեցավ պարուչիկ Տեր֊Հարությունյանը՝ Գարեգին Նժդեհը։ Ստորև ներկայացնում ենք Նժդեհի կոչը զինվորներին. ֊Պատմական Գուգարք աշխարհի քաջորդինե՛ր, անտուն֊անտերական հայ գաղթականնե՛ր, եկել է ժամը, որ …
Պուլուտարքոսը իր աշխատություններում նշում է, որ հայոց Արտավազդ 2֊րդ արքան գրել է հունալեզու ողբերգություններ։ Այս փաստի վրա հիմնվելով՝ ուսումնասիրողների մի մասը հակված են կարծելու, որ Հին Արմավիր հնավայրից հայտնաբերված արձանագրությունները Արտավազդի ողբերգություններից են։ Ահա դրանցից մեկ հատված. 《Չկա ավելի ռազմատենչ …
Տիգրան Մեծի կերպարը ուղեկցում է մեզ դարեր շարունակ, քանզի նա տիրակալ էր, որ բարբարոս չդարձավ: Նա մեծ նվաճող էր և նվաճումներում, անգամ, ազատարար: Հզոր էր, քաջ ու խոհեմ, ծրագրում և իրագործում էր տասնամյակների հեռավորությամբ: Նրա հանդեպ տածած սիրո ու հարգանքի …
«Խալդի աստծո զորությամբ նվաճեցի Գիառնիանի երկիրը, Սիլունիի տիրակալի երկիրը։ Երբ թշնամու լեռներից ես վերադարձա, տղամարդ ու կին ես քշեցի…»։ Արգիշտի 1֊ինի Գառնիում թողած արձանագրությունը…☀️
Շումերական զորքերը պաշարում են մինչ օրս հայտնի հայկական առաջին պետական կազմավորման՝ Արատտայի համանուն պարսպապատ մայրաքաղաքը և չեն կարողանում գրավել։ Այդ մասին պատմում են շումերական սեպագիր տեքստերը. «Քաղաքից տեղում էին նետեր, ինչպես անձրևն ամպերից, պարսատիկների քարերն անձրևի կաթիլների պես Արատտայի պարիսպներից …
Արցախի ազատագրական մարտերի ամենանշանակալից դրվագը Շուշիի ազատագրումն էր. 1992 թ. Մայիսի սկզբին Ստեփանակերտում և մյուս բնակավայրերում օրհասական դրություն էր։ Քաղաքում չկար հեղուկ վառելիք, իսկ մայիսի 1֊ից լրիվ անջատվել էր էլեկտրաէներգիան։ Ստեփանակերտի և հարակից բնակավայրերի անվտանգության ապահովման համար Շուշին պետք է …
Բաժանորդագրվել
