Տուրպանը բադերի ընտանիքին պատկանող ջրլող թռչուն է, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։ Ամառնահյուր է, չվող և հազվագյուտ։   Արտաքին կառուցվածք Մարմնի երկարությունը 51-58 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 90-99 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 0,9-1,6 կգ։  Փետրածածկը մուգ է։ Գլուխը, կտուցը, վիզը հաստ են։ 

Ասում են, թե մի ժամանակ, Ինչքա՜ն առաջ` ի՞նչ իմանաք, Եղբայրներ են եղել հսկա մեր լեռները:            Զարթնել են շուտ,          Ելել ոտի, Նա՛խ կապել են իրենց գոտին, Լվացել են պաղ ամպերում Իրենց երեսն

Մտածմունքներ կան, որ սաստիկ ծանր են, բայց դուք դատապարտված եք մտածելու, չեք կարող փախչել նրանցից։ Նրանք է՛ն ծանր հիվանդությունների նման են, երբ դուք գիտեք, որ ձեր մարմնի մեջ կրում եք քաղցկեղի խոցը, բարակացավի բացիլները կամ ժանտախտի թույնը։ Չեք կարող անց

Բեզոարյան այծը սնամեջ եղջերավորների ընտանիքին պատկանող երկկճաղակվոր, լեռնային վայրի այծ է, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։   🏕 Նկարագրություն Իրանի երկարությունը մոտ 1,5 մ է, կենդանի քաշը՝ 80 կգ։ Նոխազներն ունեն կեռ, թրաձև և 130 սմ երկարությամբ եղջյուրներ։

Հայկական մուֆլոնը կամ անդրկովկասյան լեռնային ոչխարը սնամեջ եղջյուրավորների ընտանիքին պատկանող վայրի ոչխար է։ Բնաշխարհիկ տեսակ է, ունի սահմանափակ տարածում։ Մինչև 20-րդ դարի սկիզբը տարածվածության շրջանն ընդգրկել է Հայկական լեռնաշղթայից մինչև Արագածի ստորոտները։ Այժմ կանգնած է անհետացման վտանգի եզրին։ Առանձնյակները ոչ

Գորշ արջը Հայաստանում տարածված գիշատիչներից ամենախոշորն է։   Բնակվում է չորային նոսրանտառներում, սաղարթավոր անտառներում, լեռնային մարգագետնատափաստաններում, ենթալպյան և ալպիական մարգագետիններում: Արեալը զգալի չափով ներառում է այն վայրերը, որտեղ աճում են պտղատու ծառեր, հատապտուղներ և ընկուզենիներ, որոնցով արջը սնվում է:  

Առաջավորասիական կամ կովկասյան  ընձառյուծը Հայկական Լեռնաշխարհի զարդն է։   Մարմինը համաչափ է, գեղակազմ, երկարությունը հասնում է 165 սմ-ի, պոչինը՝ 75-110 սմ-ի, իսկ քաշը՝ 60 կգ-ի։ Էգերն ավելի փոքր են։ Մարմինը ձգված է, մկանոտ, ոտքերը համեմատաբար կարճ են։ Մեջքը դեղին է

Միջագետքի ժողովուրդները հասան որոշակի նվաճումների աշխարաճանաչողության ասպարեզում: Հատկապես նշանակալից էին բաբելոնացիների ձեռքբերումներն մաթեմատիկայի բնագավառում: Այն ծագեց դաշտերը չափելու, ջրանցքներ կառուցելու և կենցաղային այլ անհրաժեշտություններից դրդված: Դեռ ամենավաղ ժամանակներից բաբելոնացիներն կառուցում էին բազմահարկ (սովորաբար յոթհարկանի) աշտարակ-զիկկուռատներ:   Նրանց ամենավերին հարկերից գիտնականերն

Հայաստանում հանդիպում է թռչունների ավելի քան 350 տեսակ, որոնցից շատերը գրանցված են ՀՀ կարմիր գրքում։   Հայկական որորը որորների ընտանիքին պատկանող խոշոր թռչուն է։ Անցյալում այն դասակարգվում էր որպես արծաթագույն որորի ենթատեսակ, բայց ավելի ուշ այդ որորին դասակարգեցին որպես առանձին տեսակ։ Գրանցված է ՀՀ Կարմիր

Ելտըզի մահափորձը մեր պատմության համեմատաբար անհայտ իրադարձություններից է։ Այն տեղի է ունեցել 1905թ․ հուլիսի 21-ին Ելտըզի պալատի մոտ գտնվող Սուլթանիե մզկիթի բակում։ Մահափորձը ուղղված էր սուլթան Աբդուլ Համիդի II-ի դեմ, ում կազմակերպած  է 1894-96 թթ․ համիդյան կոտորածներին զոհ գնացին ավելի

Տարբեր մշակույթներում լեռները հոգևոր խմորումների կենտրոններ են հանդիսանում։ Այդպես է նաև հայկական մշակույթում։ Բայց հայկական լեռները ունեն բացառիկ մի առանձնահատկություն․ դրանք Հիմալայների և Անդերի հետ աշխարհի այն բացառիկ վայրերն են, որտեղ մինչև օրս պահպանվել են հնագույն մարդու հետքեր, որոնք ցույց

Բժշկությունը Հին Եգիպտոսի մշակույթի կարևոր մասն էր կազմում: Մարդու մարմնի կառուցվածքի մասին առաջին պատկերացումները եգիպտացիները ստացել են զմռսումներ կատարելու արդյունքում, որն ապացույց էր նաև այն բանի, որ քիմիայի ոլորտը չափազանց զարգացած էր Հին Եգիպտոսում: Գիտնականներն անգամ վարկած են առաջ քաշում,

Անտառը` բնության բազմաֆունկցիոնալ օբյեկտ է, հանդիսանալով էկոհամակարգ, այն կատարում է ջրապաշտպան, հողապաշտպան, կլիմայակարգավորիչ ֆունկցիա, հանդիսանում է կենդանական և բուսական աշխարհի ապրելավայր և աճելավայր: Հայաստանի անտառներն իրենց բնապահպանական նշանակությամբ, պաշտպանական /ջրապաշտպան, հողապաշտպան/ և հատուկ նշանակության /արգելոցների, արգելավայրերի, ազգային պարկերի/ անտառներ են:

Հայոց Կոմմագենեի վերջին արքայազն, տիտղոսակիր արքա, հռոմեական սենատոր և կոնսուլ, Աթենքի արքոնտ Փիլոպապպոսի (65 – 116թթ․) հուշարձանը գտնվում է Հունաստանի մայրաքաղաք Աթենքում: Փիլոպապպոսը Կոմմագենեի վերջին արքա Անտիոքոս Դ Կոմմագենացու թոռն է, Գայոս Հուլիոս Արքելայոս Անտիոքոս Եպիփանեսի (Gaius Julius Archelaus Antiochus

Մ.թ.ա. 184 թվական, Հայաստան: Ալանական թագավորության բանակը, դաշնակցած վրացիների և կովկասյան լեռնականների հետ, անակնկալ ներխուժեց Մեծ Հայքի թագավորության տարածք ու, հսկայական ավար և գերիներ ձեռք գցելով, հետ քաշվեց: Այդ ժամանակ սկսեցին գործել առաջին այդ հարվածը բաց թողած Մեծ Հայքի թագավորության

Տրնդէզը Հայկական «Հայկեան» սրբազան ուսմունքի համաձայն, չորս սատար կամ օժանդակ տոներից մեկն է, որը խորհրդանշում է բնության չորս տարրերից մեկին՝ կրակին: Մեր նախնիների իմաստության համաձայն, տրնդեզի կրակով մենք ձմռանն օժանդակում ենք անցում կատարել դեպի գարուն, այսինքն՝ հայկական Ամանոր-Զատիկ, որն Արեգ

Մի օր Քուրմ Միհրանին(Մանավազյան 3-րդ դարի վերջ) շատ են ասում, որ խոսի ուսմունքային խորացված թեմաների մասին: Վերջապես նա օր է որոշում, որ բոլոր պահանջողները հավաքվեն լսելու: Երբ հավաքը լինում է, Բարեպաշտ Քուրմը ուշանում է մոտ մեկ ժամ, ոմանք վիրավորված հեռանում

Քուռակը խրտնեց ու վազեց դեպի մայրը, բայց շատ էր վախեցել, մորը չէր տեսնում, ուրիշ կողմ էր փախչում: Մայրն ուզեց գնալ դեպի քուռակը, բայց վզի պարանը խանգարեց: Եվ մայրը քուռակին խրխինջով կանչեց իր մոտ: Քուռակը մեկ ամսվա քուռակ էր, միամսյա նրա

Աղբյուր Սերոբի մահից հետո, ֆիդայիները որոշում են հայդուկապետ նշանակել Գևորգ Չաուշին, սակայն վերջինս վրաժարվում է ՝  իր փոխարեն առաջարկելով Անդրանիկի թեկնածությունը․ իսկ Սեբաստացի Մուրադն իր ելույթում ասում է․   Անդրանի՛կն է այդ առաջնորդը. և եթե անգամ նա մեռած լինի, իր

Վարդաս Փոկաս Ավագ (նաև՝ Վարդ, հուն. Βάρδας Φωκᾶς; մոտ 878 – մոտ 968), հայ զորավար Բյուզանդական կայսրությունում, պատրիկ, կեսար (963-968)։ Վարդասը բյուզանդական զորավար Նիկեփորոս Փոկաս Ավագի որդին, Լևոն Փոկաս Ավագի եղբայրը, Բյուզանդիայի Նիկեփորոս Բ Փոկաս (963-969) կայսեր, կյուրոպաղատ Լևոնի և